'ANZAVUR VE DÜZCE İSYÂNLARI!''

KURTULUŞ SAVAŞI YILLARINDA İÇ İSYÂNLAR...
''Efendiler, önce iç isyanlar hakkında açık fikir verebilmek için, müsaade buyurursanız, bu isyan olaylarına yeri geldikçe dokunmak üzere, safhaları özet olarak arz edeyim:
21 Eylül 1919 tarihinde, Balıkesir'in kuzey bölgesinde başlayan Birinci Anzavur isyanı, 16 Şubat 1920'de yine aynı bölgede ikinci defa başgösterdi. Bu iki isyan, askeri birliklerimiz ve millî müfrezelerimizle bastırıldı. 13 Nisan 1920 tarihlerinde Bolu, Düzce dolaylarında da isyan çıktı. Bu isyan, 19 Nisan 1920 tarihinde Beypazarı'na kadar yayıldı. Bu sırada Anzavur, 11 Mayıs 1920'de top ve makineli tüfeklerle donatılmış, beş yüz kişilik bir kuvvetle, üçüncü defa olarak Adapazarı ve Geyve dolaylarında, zayıf bir millî müfrezemize saldırmak suretiyle yine ortaya çıktı. Anzavur, gönderdiğimiz millî müfrezelerimize, düzenli ordu birliklerimize durmadan saldırdı. 20 Mayıs 1920 tarihinde, Geyve Boğazı yakınlarında yenildi ve kaçmak zorunda kaldı.''
Düzce dolaylarındaki isyan önemliydi. Abaza ve Çerkezlerden meydana gelen dört bin kişilik büyük kalabalık, Düzce'yi basarak hapishaneleri boşalttılar ve çarpışma ile oradaki süvari müfrezemizin silâhlarını aldılar. Hükümet memuru ve subayları hapsettiler.
24.Tümen Komutanı Mahmut Bey, Kurmay Başkanı Sami Bey, yaveri ve daha birkaç subay Hendek'ten Düzceye geçerken, pusuya düşürülüp şehit edildiler.Bunun üzerine 24.Tümen muharebe edemeden âsiler tarafından tamamen esir edildi. Bütün topları, tüfekleri alındı. Ağırlıkları yağma edildi. Bu sırada İzmit Mutasarrıfı Çerkez İbrahim, İstanbul'dan Adapazarı'na geldi. Halka Padişah'ın selâmını bildirdi ve yüz elli lira maaşla gönüllü toplamaya başladı.''
Kaynak:Nutuk
*
Fotoğraf: Trablusgarp Savaşı'nda Mustafa Kemâl...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder